Over verantwoordelijkheid

Gelukkig zijn er veel mensen die zich verantwoordelijk voelen.

Maar wat als jij je teveel  .... verantwoordelijk voelt?

Als je je bijna altijd en overal en voor iedereen - te verantwoordelijk voelt?

Dus ook voor anderen en wat zij behoren te doen. Dan wordt het een zware last.

Gras maaien

'Mensen die oververantwoordelijk zijn 'maaien het gras van de buurman'. Zodat die lekker op zijn luie stoel kan gaan zitten 'om de kantjes eraf te lopen'.  En omdat jij zo zorgzaam bent en lief, wordt de buurman nog luier.

En vervolgens irriteer jij je, omdat de buurman zelf niet maait en omdat jij zo druk bent.

Jij - wilt namelijk graag dat alles goed gaat, ook datgene waar je niet verantwoordelijk voor bent. En daarmee ontneem je de ander - zijn - verantwoordelijkheid te nemen.

Die  ander komt dan zelf niet in beweging, die zorgt er zelf niet meer voor dat de zaken goed gaan. Hij voorziet niet meer in zijn eigen behoeften. Dat doe jij wel, en dat doe jij misschien wel vaker of meestal, dus hij gaat hierop rekenen. Hij maakt uiteindelijk ook geen keuzes meer - dat doe jij wel. Dus gaat hij achterover leunen.

Wordt hij daar beter van? 

Verantwoording ontnemen

Je begrijpt het al, je zorgt ervoor dat hij niet vooruit gaat in zijn persoonlijke ontwikkeling.

Je 'maait hem het gras voor de voeten weg', als het ware.. Ontneemt verantwoordelijkheden. Bovendien ga je over de grens van de ander heen, als we het over gras maaien hebben: je zit in de verkeerde tuin gras te maaien.  Niet aardig toch? Hoe zou jij het vinden als jouw buurman ineens en ongevraagd in jouw tuin het gras kwam maaien omdat hij vond dat het gras te lang was geworden? 

Eigenlijk wil je best graag dat de ander in beweging komt.  Maar dat gaat die ander niet doen, want jij bent immers in beweging. Jij bent bang dat er iets mis gaat, dus jij gaat aan de slag. De ander is niet zo bang dat er iets mis zal gaan. En zeker niet als jij dat voorkomt.  Het brengt je dus weinig.

'Maar ja, wie doet het dan?' hoor ik je zeggen. De klanten bellen mij, ik kan niet...  Maar is dat wel zo? Kun jij verantwoordelijk zijn voor andermans gedrag?

Oververantwoordelijkheid geeft je een machteloos gevoel. En.. je wordt er doodmoe van. Het kost je veel energie. Het extra werk kost je energie, maar ergernis kost nog meer energie. Het gevolg: je bent moe. Je wordt prikkelbaar. Je stoort je vreselijk. Totdat de emmer overloopt. 

Oververantwoordelijkheid is een risicofactor voor het krijgen van een burn out.

Veel mensen die zich verantwoordelijk voelen hebben ook nog de kwaliteiten loyaliteit, gedrevenheid, betrokkenheid en misschien precisie en of oplossingsgerichtheid.  Al met al hoge risico factoren voor een burnout. De valkuilen van al deze kwaliteiten versterken elkaar. 

Je hebt de neiging om de hele dag achter anderen aan te rennen. Je neemt anderen makkelijk in bescherming. Je bent graag belerend of bemoederend.  Want je wilt de dingen graag 'onder controle hebben'. En je geeft graag advies 'als ik jou was dan...' Je bent sterk oplossingsgericht.

Vraag je eens af: waarom doe je het eigenlijk?

Waarom neem jij zoveel verantwoordelijkheid?

• Komt het omdat je denkt dat zonder jou niets goed gaat, en voel je je eigenlijk de beste? Maak jij jezelf onbewust sterker dan de rest? 
• Vind je dat jouw collega eigenlijk niet capabel is? En maak je hem onbewust kleiner. Zeg je dan eigenlijk niet  tegen hem of haar ' Geef maar hier - ik doe het wel even,  jij kan dat toch niet? Maak je daarmee  jezelf niet groter en de andere persoon kleiner? 
• Wat compenseer je eigenlijk? Heb je het gevoel dat je  onvoldoende okee bent als je dat niet doet, en moet er een extra schepje bovenop ter compensatie?
• Kun jij moeilijk loslaten en ben je eigenlijk een 'controlefreak'? Wordt je gestresst als je niet weet hoe de zaken gaan verlopen als het niet perfect is en voel je je daar ongemakkelijk bij? Ligt je lat niet veel te hoog?
• Welke overtuiging heb je die jou belemmert verantwoordelijkheden bij de ander te laten?

Kortom: geef de buurman genoeg ruimte en vertrouwen om zijn eigen gras te maaien.

De uitdagingen bij deze kwaliteiten zijn helder denk ik.